Acceptabel of niet-acceptabele risico’s decentralisaties

Onzekerheid 

100% zekerheid bestaat niet bij de decentralisatie van het zorg-domein naar gemeenten.  De grote complexiteit (ook wel wicked mess genoemd) van de decentralisaties betekent dat er onzekerheid is en zal blijven bestaan. Niet alles valt te beheersen.

Dit roept de vraag op: op risico`s wel beheersing dient te worden gezet en op welke niet. Welke risico`s zijn enigszins acceptabel en welke risico`s zijn volstrekt onacceptabel? Dit is een discussie welke gevoerd dient te worden met de gemeenteraad en ik zie gemeenten die deze discussie nu ook voeren. De gemeente Emmeloord heeft een lijst met 10 punten afgesproken met de gemeenteraad waarover géén politiek gevoerd zal worden. Jeugdzorg is hier één van de punten van. De tegenprestatie bij een uitkering (i.h.k.v. de participatiewet) is bijvoorbeeld een aspect waar wel politiek over bedreven mag worden. Ik denk dat deze ontwikkeling op dit moment verstandig is. Op

dit moment moet de organisatie de ruimte krijgen om de transitie vorm te geven en zorg continuïteit waar te maken. Laat men het fundament aanleggen. En laten we afspreken dat het pas vanaf de volgende verkiezingen weer politieke thema`s worden. De organisatie moet de ruimte krijgen om te groeien. In dit proces zullen fouten gemaakt worden en het is noodzakelijk dat de organisatie hiervoor de ruimte krijgt om daarvan te leren, zonder te worden afgestraft. Een mooi voorbeeld is van een Amerikaanse adviesclub die een groot feest geven wanneer een project is gefaald. Reden hiervoor is dat men dan op een informele wijze lessen kan trekken uit het proces en dat er ruimte wordt gegeven om creatief naar oplossingen te zoeken zodat dit zich niet nogmaals voordoet.

Workshop VNG congres

Tijdens onze workshop op het VNG congres: De Decentralisaties Dag hebben wij een workshop verzorgd over communicatie over risico`s met de gemeenteraad. Hierbij hebben wij de deelnemers risico`s voorgelegd met de vraag: welke risico`s zijn volstrekt onacceptabel en welke zijn enigszins acceptabel? Hierbij kwam het volgende naar voren:

Volstrekt onacceptabel:

• De gemeente is niet op 1/1/2015 gereed om de taken over te nemen.
• Juni 2015 `het geld is op`
• Clienten vallen tussen wal en het schip

Enigszins acceptabel:

• De burgers hebben te hoge verwachtingen van de gemeente
• De samenwerkende gemeenten verschillen te veel van inzicht over risicoverevening
• Het overleg tussen de gemeente en partners vergt teveel tijd

Discussie acceptabel/ niet acceptabel 

• Kindje overlijdt
• Doktertje spelen
• De gemeente is te afhankelijk van zorgaanbieders

Eigenlijk zijn deze laatste drie het meest interessant. Hier was men het duidelijk niet met elkaar eens of het acceptabel is dat er een kind overlijdt. Reden hiervoor is dat men zei: het is niet 100% te voorkomen en dus moeten wij ook niet de illusie hebben dat dat niet kan gebeuren. Door deze discussie nu al te voeren met de gemeenteraad kan er veel worden gewonnen voor wanneer het echt gebeurd. Hoe wordt er dan gereageerd? Heeft de organisatie dan nog het vertrouwen om de ingeslagen weg te blijven volgen? het gevaar voor een risico-regelreflex is hierbij volop aanwezig!

Met dank aan Hans van Emmerik