Risicoregelreflex

Tegenstellingen komen vaak aan het licht op het moment dat de bouwstenen ervan samenkomen. Zo hoorde ik weer eens een pleidooi voor minder regelgeving én sprak ik op een congres over risicoanalyse voor inspecteurs. Ik zal uitleggen wat ik bedoel.

In Nederland hebben we minstens 2000 inspecteurs, werkend voor allerlei inspecties.  Deze inspecteurs hebben de belangrijke taak om in de gaten te houden of iedereen zich wel aan de wet houdt. Er zijn veel wetten, dus er zijn ook veel inspecteurs. Tijdens mijn presentatie wilde ik de inspecteurs bewust maken van de mogelijkheden die integraal risicomanagement voor hun werk biedt. Zelf werd ik me, wederom, bewust van de trage regelgeving die, bij het benutten van deze kansen, voor problemen zorgt.

Samen delen

Inspecties zouden integraal naar risico’s moeten kijken, waarbij ze dus niet alleen de gebeurtenis (overtreding geluidsnorm), maar ook de oorzaak (slecht management of slecht gemotiveerd personeel) meenemen. Door kennisdeling rondom de oorzaken en incidenten ontstaan kansen. Maar liefst 80% tot 90% van alle risico’s heeft menselijk handelen als oorzaak.  De kans dat het mis gaat binnen een organisatie, hangt hier dus direct mee samen. Dit menselijk handelen is te beïnvloeden door de organisatiecultuur, management stijl en het delen van kennis. Maar, op de vraag uit de zaal, of er gebruik gemaakt wordt van het feit dat wij in Nederland 2000 inspecteurs hebben, die maar liefst 200.000 bedrijven per jaar bezoeken, had niemand het antwoord! Tijd voor landelijk incidentensysteem?

Pareer de risicoregelreflex

Na een groot incident schreeuwt de minister ‘dit nooit weer’ en wordt een onderzoek ingesteld. Vervolgens wordt er een wet gemaakt die door inspecteurs gehandhaafd dient te worden. Maar, en nu komt het probleem uit de tegenstelling, dit kan, gemiddeld pas vier jaar na het incident, aldus de zaal! Dit betekent dat we bezig zijn met het managen van, vriendelijk gezegd, ‘old school’ risico’s.  Ik ben het eens met Ira Helsloot, die zegt: ‘Er zit nogal wat dood hout in de te handhaven regelgeving’

We moeten af van het idee dat wetten eeuwenlang mee gaan en wetgeving simpeler en flexibeler maken.  Want, complexe problemen los je dus niet op met complexe regelgeving, maar een alerte wetgever!