Geplaatst door In het FD van zaterdag 11 juni, geeft Daniel Kahneman zeer kort zijn mening over de Brexit. In zijn verhaal legt hij de parallel met het verschijnsel angst voor verlies, maar hij geeft gelijk aan dat dit in dit geval niet opgaat. Mensen gaan namelijk verlies alleen uit de weg, als ze geloven dat het überhaupt bestaat.
Onderbuik
Ik kan het niet ontkennen, dit thema zette me flink aan het denken. Rationeel gezien, is door hoogleraren een EU lidmaatschap uit te leggen, maar welk onderbuik gevoel zou er bij de Britten spelen? Bij hen lijkt het idee te bestaan dat ze meer hebben verloren, dan ooit baat te hebben gehad, bij het EU lidmaatschap. Mijn inziens is dit te verklaren door het feit dat een deel van de economische crisis ook op de EU wordt afgewenteld. Maar belangrijker: verlies doet twee keer zo veel pijn dan winst aan goeds oplevert. Tel hierbij nog op dat verlies minder erg is als je al verloren hebt. Ofwel: drink de gifbeker in zijn geheel leeg, zodat daarna weer opgebouwd kan worden. Heel eerlijk kan de EU in het onderbuikgevoel van de gemiddelde Brit nooit winnen. 
Ratio en framing
In toenemende mate wordt er door hoogleraren, politici en bedrijven gewezen op de gevaren die een Brexit met zich meebrengt. Economen zien het donker in, en voorspellen hoog oplopende kosten. Maar het andere kamp wijst net zo zeer op de gevaren van het lidmaatschap, doordat de EU zijn zaakjes ook niet op orde heeft. Beide kampen wijzen op verlies, en onderbouwen hun stelling met rationele argumenten. Ze framen hun verhaal, door het in beeld brengen en kwantificeren van het mogelijke, toekomstige verlies.
Dat kan er ook nog wel bij
Kan de ratio nog winnen van het onderbuikgevoel? Dit is een lastige kwestie. De gemiddelde mens is een wezen dat voortdurend op zoek is naar de bevestiging van haar onderbuikgevoel. Rationele argumenten worden alleen maar opgepakt door degenen die op basis van diezelfde onderbuik al een keuze hebben gemaakt. Aangezien de crisis meer verliezers dan winnaars heeft gecreëerd zou een meerderheid waarschijnlijk voor een Brexit stemmen.
Robert 't Hart 